Toksyczny pracownik – cała prawda o tym, jak wpływa na Twoją firmę

W małej firmie, w małym zespole, wszyscy znają się “jak łyse konie”. Trudno ukryć przed innymi swoje emocje, nie sposób pozostać anonimowym, nowy pracownik szybko “wtapia” się w grupę i z nią integruje.

Mały zespół często funkcjonuje prawie jak rodzina. I jak to w rodzinie – może być miło, przyjemnie i serdecznie, albo… No właśnie. Jeśli pojawi się w takim zespole toksyczny pracownik, atmosfera może nieprzyjemnie zgęstnieć. A wówczas pojawiają się kwasy…

Bo toksyczny pracownik ma taką niewątpliwą cechę, że wszystkim wkoło działa na nerwy.

Praca w małym zespole pracowników

Im mniejszy zespół, tym jego członkowie są bardziej ze sobą związani. Trzeba się wspierać i pomagać sobie. Nierzadko trzeba zakasać rękawy i zająć się wspólnie jakimś nowym problemem, z którym wcześniej zespół jeszcze nie miał okazji się zmierzyć. To zbliża i sprawia, że ludzie w mikro i małych firmach czują się często mocno związani ze swoim miejscem pracy. I mają poczucie, że są współodpowiedzialni za jego losy.

W małych firmach najczęściej struktura jest płaska. Nie ma w nich sformalizowanych wielopoziomowych hierarchii i skomplikowanych układów.

Komunikacja jest sprawna, bo pracownicy i właściciel ciągle są ze sobą w kontakcie. Wszyscy się znają i rozmawiają z sobą prawie cały czas. Dzięki temu łatwo jest o zbudowanie przyjaznej atmosfery, w której każdy z członków zespołu czuje się dobrze. Wie, gdzie jest jego miejsce i wie także, że zawsze może liczyć na swojego kolegę lub koleżankę z sąsiedniego biurka.

Jeśli wszyscy nastawieni są do siebie i do firmy pozytywnie, łatwo jest w małym, związanym ze sobą zespole zbudować fajną atmosferę współpracy. Co jednak, jeśli pojawi się w nim toksyczny pracownik? Osoba, która będzie wkurzać innych swoim zachowaniem, wypowiedziami lub stosunkiem do pracy?

Niestety taka postawa jest zaraźliwa jak grypa. Toksyczni ludzie – bez względu na stanowisko, jakie zajmują – potrafią skutecznie zdominować cały zespół, wprowadzając do niego chaos i niepotrzebne tarcia. A to prosta droga do tego, by pojawiły się konflikty i stres.

Toksyczni ludzie w pracy

Gdy zabierasz się za pieczenie ciasta, chcesz by zachwyciło wszystkich swoją puszystością, niezwykłym aromatem i cudownym smakiem. Dobierasz więc do niego najlepsze składniki, zwracając uwagę na ich jakość. Odmierzasz składniki i mieszasz je w odpowiednich proporcjach. Wystarczy jednak jedno nieświeże jajko, by zepsuć cały efekt. Ciasto, zamiast zachwycać, odrzuca i staje się niezjadliwe.

Tak samo jest, gdy w Twoim zgranym i doskonale dobranym zespole, pojawia się irytująca persona.

Toksyczni pracownicy czasem są takimi zupełnie nieświadomie, a czasem czerpią przyjemność z tego, jak bardzo destrukcyjnie wpływają na swoje otoczenie. Nie ma jednego zbioru cech i zachowań, który można byłoby przypisać osobie, określonej mianem toksyczny pracownik. Jedne mogą wynikać z braku kultury osobistej, inne ze zwykłej złośliwości, jeszcze inne są próbą rekompensaty własnych kompleksów i niskiej samooceny.

Wkurzać i irytować współpracowników może wszystko. Oto kilka przykładów.

• posiłki o nieprzyjemnych aromatach, szczególnie gdy cały zespół pracuje w jednym pomieszczeniu. (wyobraź sobie śledzika z cebulką konsumowanego w upalne dni lub mocno naczosnkowane danie…),
• wydawanie niemiłych dla ucha odgłosów, takich jak mlaskanie podczas jedzenia, siorbanie podczas picia, siąkanie nosem zamiast wydmuchanie go w chusteczkę,
• bycie na bakier z higieną osobistą czyli rozsiewanie wokół siebie brzydkiego zapachu potu i brudu,
• zadręczanie innych marudzeniem, narzekaniem i malkontenctwem w myśl zasady, że wszystko na świecie jest do bani a ta praca najbardziej,
• plotkowanie, knucie intryg, wścibianie nosa w cudze sprawy, nieustanne gadulstwo i zarzucanie innych ciągłymi szczegółami swojego życia osobistego,
• ostentacyjne podważanie autorytetu współpracowników czy szefa, krytykowanie i wytykanie błędów – najczęściej na forum,
• ciągłe spychanie własnych obowiązków na innych i przerzucanie odpowiedzialności, a jednocześnie odmawianie pomocy w sytuacji, gdy prosi o nią członek zespołu,
• prywatne pogaduszki przez telefon i konwersacje na Facebooku lub komunikatorach, szczególnie w momentach gdy się “pali i wali”,
• “pożyczanie” rzeczy innych osób bez pytania, począwszy od książek czy dokumentów z biurka, na herbacie czy mleku z lodówki kończąc,
• bałaganiarstwo dotyczące zarówno rzeczy osobistych, jak i plików i dokumentów, na których pracuje cały zespół,
• pozorna życzliwość, ciągła złośliwość z uśmiechem na ustach i brak szacunku do innych,
• “podkradanie” cudzych pomysłów i przedstawianie ich jako własnych,
• wybuchanie złością, wpadanie w histerię lub inne skrajne emocje i obarczanie nimi innych członków zespołu,
• opór przed jakimikolwiek zmianami, bez względu czy dotyczą metod pracy, narzędzi pracy czy sposobu katalogowania dokumentów na wspólnym dysku.

Wiadomo, każdy może mieć lepszy lub gorszy dzień. Jeśli jednak takie toksyczne zachowania jakiejś osoby są normą, a nie okazjonalnym zdarzeniem – czas zacząć się zastanawiać, jak poradzić sobie z negatywnym wpływem toksycznego pracownika na morale zespołu.

Jak wpływa na nas konieczność pracy z toksycznymi ludźmi?

Poddenerwowanie, rozdrażnienie, kłopoty z koncentracją – to tylko niektóre z negatywnych skutków, jakie mogą pojawić się w Twoim zespole. Irytujący pracownik może uczynić z pracy prawdziwy koszmar.

Obcowanie przez osiem godzin dziennie z destrukcyjną osobą, nie pozostaje bez wpływu na nastrój i atmosferę. Jeśli nie możesz pracować z ludźmi, którzy szanują nawzajem siebie i swoją pracę, to szybko zaczniesz czuć niechęć do przebywania w takim miejscu.

Toksyczni ludzie w pracy potrafią bardzo skutecznie uprzykrzyć dni swoim współpracownikom . Sprawiają, że praca staje się karą, a myśl o konieczności przekroczenia rano progu firmy jest źródłem stresu i frustracji.

W toksycznym środowisku trudno jest zbudować atmosferę twórczej pracy i zaangażowania. Wręcz przeciwnie – efektywność pracy zdecydowanie spada, dominuje apatia, przygnębienie i pojawiają się konflikty.

Konieczność pracy z toksycznym pracownikiem działa na szkodę całego zespołu, zaburzając równowagę psychiczną jego członków. Mogą pojawić się także inne dolegliwości, takie jak kłopoty ze snem, ciągłe zmęczenie, przewlekłe bóle głowy, apatia czy nawet depresja.

Skutki zatrudniania toksycznych ludzi dla Twojej firmy

Osłabienie morale i kiepska atmosfera to nie jedyne skutki, jakie wiążą się z obecnością toksycznego pracownika w Twojej firmie. Czas obecności toksycznego pracownika wcale nie musi być długi w firmie, by ujawnił się ich destrukcyjny wpływ.

Zatrudnianie toksycznych pracowników jest dla firmy bardzo kosztowne. Potwierdza to m.in. badanie, jakie przeprowadzili Dylan Minor i Michael Housman na grupie ponad 50 tys. pracowników z 11 firm różnych branż. Starali się oni dociec, jak toksyczni pracownicy wpływają na produktywność i efektywność oraz w jaki sposób “zarażają” innych swoim toksycznym zachowaniem. Wyniki badań opublikowali w pracy “Toksyczni pracownicy” (“Toxic workers”).

Jakie wyciągnęli wnioski? Toksyczni pracownicy wpływają w o wiele większym stopniu na wyniki firmy, niż dobrzy. Według badaczy, każdy najbardziej produktywny pracownik (“supergwiazda”) należący do 1 proc. ogółu zatrudnionych, rocznie wypracowuje dla firmy ok. 5 tys. dolarów.

Natomiast w tym samym okresie jeden toksyczny pracownik kosztuje firmę nawet 12 tys. dolarów. Zwolnienie toksycznego pracownika pozwoli więc na zaoszczędzenie takich pieniędzy, które wystarczą na zatrudnienie co najmniej dwóch wartościowych, zaangażowanych specjalistów.

Autorzy raportu “Toxic Employees in the Workplace. Hidden Costs and How to Spot Them” (przygotowanego przez Cornerstone) idą nawet o krok dalej. Ich wnioski wyciągnięte na podstawie danych ponad 63 tys. pracowników potwierdzają wysokie koszty związane z zatrudnianiem toksycznych pracowników.

Stwierdzili oni, że zatrudnienie toksycznego pracownika w zespole liczącym 20 osób kosztuje ok. 12,8 tys. dolarów, natomiast zatrudnienie pracownika nietoksycznego jest trzy razy tańsze i kosztuje ok. 4 tys. dolarów. Dodatkowo toksyczni ludzie znacząco zwiększają rotację, ponieważ ich obecność powoduje wzrost skłonności do zmiany pracy przez dobrych pracowników. Wystarczy zaledwie jeden toksyczny pracownik w zespole, by zepsuć jego atmosferę i obniżyć efektywność jego pracy.